Paylaş
Bitkisel üretimde potasyuma (K) gereken önem üreticiler tarafından maalesef verilmemektedir. Genel bir anlayış olarak vejetasyonun sonuna doğru ürünü doldurmaya yönelik olarak potasyumlu gübreler kullanılmaktadır. Bitkiler, diğer tüm mutlak gerekli bitki besin elementlerinde olduğu gibi, potasyuma tüm vejetasyonu boyunca ihtiyaç duymaktadır. Genel olarak potasyum azottan sonra bitkilerin en çok ihtiyaç duyduğu makro elementtir. Bitkiler topraktan kökleri aracılığı ile potasyumu K+ iyonu şeklinde alırlar.
Peki potasyumun bitkideki işlevi nelerdir?
Bilindiği gibi bitkilerin kullandığı metabolik enerji kaynağı ATP’dir. Potasyumun ATP sentezinde önemli rol oynadığı bilinmektedir (Tester ve Blatt, 1989). Potasyum bitkilerde hücre büyümesinde etkilidir. Bunun yanında protein sentezi, fotosentez sonucu üretilen şekerin taşınması, azot ve karbon metabolizmasında görev alan enzimlerin aktivatörüdür.
Potasyum bitkide susuzluk stresine dayanımını, stomaların çalışmasını sağlayarak, düzenler. Doğal olarak gereken miktarda potasyum içeren bitkiler susuzluğa daha dayanıklıdır. Bunun yanında potasyum varlığında iyi çalışan stoma fotosentezin uygun şekilde sürdürülmesini sağlar.
Bitkiler uygun miktarda potasyumu aldıklarında daha fazla dallanmış kök oluştururlar. Sağlıklı ve dallanmış kökler bitki büyümesi, gelişmesi ve kaliteli bol ürün için gereklidir. Yapılan birçok bilimsel araştırma potasyumun dona karşı dayanımı artırdığını göstermiştir (Grewal ve Singh, 1980). Erkencilik günümüzde bitkisel üretimde elde edilen ürünün ekonomik değeri üzerine önemli etkide bulunmaktadır. Vejetasyon süresince potasyumu uygun oranda alabilen bitkilerin erken olgunlaştıkları bilinmektedir.
Bitkisel üretimde girdi maliyetleri tüm üreticilerin dikkate aldığı bir gerçektir. Bu girdilerin arasında tarımsal mücadele ilaçları önemli yer tutmaktadır. Potasyumun bitkilerde hastalık ve zararlıların olumsuz etkilerini ciddi şekilde azalttığı bilinmektedir (Perrenoud, 1977).
Diğer tüm bitki besin elementlerinde olduğu gibi bitkilerin potasyuma da tüm vejetasyon sürecinde ihtiyacı bulunmaktadır. Bitkilerin kaliteli ekonomik değeri yüksek ürün verebilmeleri için potasyum içerikleri toprak ve bitki analizleri ile takip edilmeli ve eksiklik çekmemeleri sağlanmalıdır.
Prof. Dr. Murat Ali TURAN
KAYNAKLAR
Grewal, J. S. and S. N. Singh, 1980. Effect of potassium nutrition on frost damage and yield of potato plants on alluvial soils of Punjab (India). Plant and Soil 57: 105 – 110.
Perrenoud, S., 1977. Potassium and plant health. Publ. Int. Potash Inst. Born – Worblaufen. Schweiz.
Tester, M. and M. R. Blatt, 1989. Direct measurement of K channels in tylakoid membrans by incorporation of vesicles into planar lipid bilayers. Plant Physiol. 91: 249 – 252.